Kardiyovasküler Yükselme Sağlıkta Yeni Zirvelere Ulaşıyor

Kardiyovasküler rahatsızlık (KVD), dünya genelinde mühim bir ölüm nedenidir. 2024 senesinde 17,9 milyondan fazla insanoğlunun KVD’den öldüğü tahmin edilmektedir ve bu da onu küresel olarak kabul edilen ölüm sebebi haline getirmektedir.

CVD, kalbi ve kan damarlarını etkileyen bir öbek hastalıktır. En yaygın CVD tipleri koroner arter hastalığı (CAD), nüzul ve kalp yetmezliğidir.

CAD, kalbe kan elde eden atardamarların daralması ya da tıkanmasıyla oluşan bir durumdur. Bu vaziyet göğüs ağrısına (anjin), kalp krizine ve ani kardiyak ölüme yol açabilir.

İnme, beyne giden kan akışının kesintiye uğramasıyla oluşan bir durumdur. Bu, vücudun bir tarafında güçsüzlük ya da uyuşma, konferans zorluğu ve görme sorunları şeklinde muhtelif semptomlara niçin olabilir.

Kalp yetmezliği, kalbin kanı müessir bir halde pompalayamaması durumudur. Bu vaziyet soluk darlığına, yorgunluğa ve bacaklarda ve ayaklarda şişmeye yol açabilir.

İyi haber şu ki CVD büyük seviyede önlenebilir. Egzersiz yapmak, sıhhatli bir rejim yapmak ve stresi tedvir etmek şeklinde sıhhatli hayat seçimi seçimleri yaparak CVD geliştirme riskinizi azaltabilirsiniz.

II. Kardiyovasküler Rahatsızlıkların Emareleri

CVD’nin emareleri hastalığın türüne göre farklılık gösterir. En yaygın belirtilerden bazıları şunlardır:

• Göğüs ağrısı (angina)
• Soluk darlığı
• Tükenmişlik
• Baş dönmesi
• Bulantı
• Bacaklarda ve ayaklarda şişlik

Bu belirtilerden herhangi birini yaşarsanız, hemen doktorunuza görünmeniz önemlidir.

III. Kardiyovasküler Hastalığın Sebepleri

CVD gelişimine katkıda bulunabilecek birçok unsur vardır. En yaygın risk faktörlerinden bazıları şunlardır:

• Yüksek kan basıncı
• Yüksek kolesterol
• Diyabet
• Sigara içmek
• Aşırı kiloluluk
• Fizyolojik hareketsizlik
• Stres

CVD geliştirmek için bu risk faktörlerinin hepsine haiz olmanız gerekmediğini belirtmek önemlidir. Bir tek bir ya da iki risk faktörünüz olsa bile, hastalığa yakalanma riskiniz yeniden de artmıştır.

IV. Kardiyovasküler Rahatsızlık Risk Faktörleri

Aşağıda kardiyovasküler rahatsızlık risk faktörlerinden bazıları listelenmiştir:

• Yaş
• Cinsiyet
• Irk
• Aile geçmişi
• Yüksek kan basıncı
• Yüksek kolesterol
• Diyabet
• Sigara içmek
• Aşırı kiloluluk
• Fizyolojik hareketsizlik
• Stres

CVD geliştirmek için bu risk faktörlerinin hepsine haiz olmanız gerekmediğini belirtmek önemlidir. Bir tek bir ya da iki risk faktörünüz olsa bile, hastalığa yakalanma riskiniz yeniden de artmıştır.

V. Kardiyovasküler Rahatsızlıkların Tanısı

CVD’yi teşhis etmek için kullanılabilecek bir takım kontrol vardır. En yaygın testlerden bazıları şunlardır:

• Elektrokardiyogram (EKG)
• Göğüs röntgeni
• Kan testleri
• Ekokardiyogram
• Stres testi
• Kalp kateterizasyonu

Doktorunuz, bireysel semptomlarınıza ve risk faktörlerinize bakılırsa müsait testleri önerecektir.

VI. Kardiyovasküler Rahatsızlıkların Tedavisi

CVD tedavisi hastalığın türüne ve şiddetine bağlıdır. En yaygın olanlardan bazıları

Hususiyet	Tarif
Kalp damar sağlığı	Kalbinizin ve kan damarlarınızın durumu
Egzersiz yapmak	Tertipli olarak meydana getirilen fizyolojik aktivite
Kalp hastalığı	Kalbi etkileyen bir öbek rahatsızlık
Fizyolojik aktivite	Enerji masrafını gerektiren herhangi bir bedensel hareket
Sıhhat	Sıhhatli ve sevinçli olma hali

II. Kardiyovasküler Rahatsızlıkların Emareleri

Kardiyovasküler rahatsızlık (KVD), kalbi ve kan damarlarını etkileyen bir rahatsızlık grubudur. En yaygın KVD türü, kalbe kan elde eden atardamarlarda plak birikmesinden meydana gelen koroner arter hastalığıdır (KAH). Öteki KVD türleri içinde kalp krizi, nüzul, kalp yetmezliği ve aritmi bulunur.

CVD’nin emareleri hastalığın türüne bakılırsa değişebilir. CVD’nin en yaygın emarelerinden bazıları şunlardır:

• Göğüs ağrısı ya da rahatsızlığı
• Soluk darlığı
• Mide bulantısı ya da kusma
• Baş dönmesi ya da sersemlik
• Bayılma
• Kol ya da bacak ağrısı
• Bacaklarda ya da ayak bileklerinde şişlik
• Açıklanamayan kilogram alımı ya da kaybı
• Tükenmişlik

Bu semptomlardan herhangi birini yaşarsanız, derhal doktorunuza görünmeniz önemlidir. CVD ciddi bir rahatsızlıktır, sadece erken teşhis edilirse tedavi edilebilir ve yönetilebilir.

III. Kardiyovasküler Hastalığın Sebepleri

Kalp ve damar rahatsızlıkları muhtelif faktörlerden oluşur, bunlar içinde şunlar yer alır:

• Yüksek kan basıncı
• Yüksek kolesterol
• Diyabet
• Sigara içmek
• Aşırı kiloluluk
• Fizyolojik hareketsizlik
• Stres
• Aile geçmişi

Bu faktörler kalbe ve kan damarlarına zarar vererek bir takım kardiyovasküler soruna yol açabilir, bunlar içinde şunlar yer alır:

• Koroner arter hastalığı
• Kalp krizi
• Nüzul
• Periferik arter hastalığı
• Aort anevrizması
• Kalp yetmezliği

Kalp damar hastalığı riskini azaltmak için bu risk faktörlerini denetim dibine almak önemlidir.

IV. Kardiyovasküler Rahatsızlık Risk Faktörleri

Kalp ve damar rahatsızlıkları için pek oldukça risk faktörü vardır, bunlar içinde şunlar yer alır:

• Yaş
• Cinsiyet
• Irk
• Aile geçmişi
• Yüksek kan basıncı
• Yüksek kolesterol
• Diyabet
• Sigara içmek
• Aşırı kiloluluk
• Fizyolojik hareketsizlik
• Stres

Yaş, cinsiyet ve ırk şeklinde bu risk faktörlerinden bazıları değiştirilemez. Sadece yüksek kan basıncı, yüksek kolesterol, diyabet, sigara kullanması, aşırı kiloluluk ve fizyolojik hareketsizlik şeklinde ötekiler değiştirilebilir. Bu değiştirilebilir risk faktörlerinde değişimler yaparak, kardiyovasküler rahatsızlık geliştirme riskinizi azaltabilirsiniz.

V. Kardiyovasküler Rahatsızlıkların Tanısı

Kardiyovasküler rahatsızlık, hastanın semptomlarına, risk faktörlerine ve tıbbi evveliyatına bakılırsa teşhis edilir. Fizyolojik muayene, kalp üfürümü ya da yüksek kan basıncı şeklinde kardiyovasküler rahatsızlık emarelerini ortaya çıkarabilir. Hekim ek olarak kolesterol seviyelerini, kan şekeri seviyelerini ve kardiyovasküler hastalığın öteki belirteçlerini denetlemek için kan testleri isteyebilir. Elektrokardiyogram (EKG), ekokardiyogram ya da stres testi şeklinde görüntüleme testleri de kardiyovasküler hastalığı teşhis etmek için kullanılabilir.

VI. Kardiyovasküler Rahatsızlıkların Tedavisi

Kardiyovasküler rahatsızlık için muhtelif tedaviler mevcuttur, hastalığın spesifik türüne ve şiddetine bağlı olarak. En yaygın tedavilerden bazıları şunlardır:

• Kan basıncını, kolesterolü ve kan şekerini düşüren ilaçlar
• Sıhhatli beslenme, tertipli egzersiz yapma ve sigarayı bırakma şeklinde hayat seçimi değişimleri
• Anjiyoplasti ya da baypas ameliyatı şeklinde cerrahi müdahaleler
• Kateter ablasyonu, aritmiye yol açan anormal kalp dokusunu yok etmek için bir kateter kullanan bir prosedürdür

Kalp damar hastalıklarının tedavisinin amacı hastalığın ilerlemesini önlemek ya da yavaşlatmak, semptomları azaltmak ve hayat standardını iyileştirmektir.

VII. Kardiyovasküler Rahatsızlıkların Önlenmesi

Kardiyovasküler rahatsızlık, ABD Birleşik Devletleri’nde kabul edilen bir ölüm nedenidir. Sadece, bunu önlemeye destek olmak için yapabileceğiniz birkaç şey vardır, bunlar içinde şunlar yer alır:

• Doymuş yağ, kolesterol ve sodyum payı düşük sıhhatli bir rejim yiyecek
• Tertipli egzersiz yapmak
• Sıhhatli bir kiloyu korumak
• Sigarayı bırakmak
• Kan basıncınızı ve kan şekerinizi yönetin

Bu sıhhatli değişimleri yaparak, kalp damar hastalığına yakalanma riskinizi azaltabilir, daha uzun ve sıhhatli bir hayat sürebilirsiniz.

Kardiyovasküler Hastalığın Komplikasyonları

Kalp damar rahatsızlıkları aşağıdakiler de dahil olmak suretiyle bir takım komplikasyona yol açabilir:

• Kalp krizi
• Nüzul
• Kalp yetmezliği
• Periferik arter hastalığı
• Aort anevrizması
• Derin ven trombozu
• Akciğer embolisi

Bu komplikasyonlar ciddi olabilir ve sakatlığa ya da ölüme yol açabilir. Sıhhatli beslenme, tertipli egzersiz yapma ve stresi idare etme şeklinde kardiyovasküler rahatsızlıkları önlemek için adımlar atmak önemlidir.

IX. Kardiyovasküler Hastalıklarda Hayat Beklentisi

Kardiyovasküler hastalığı olan kişilerin hayat beklentisi, hastalığın ciddiyetine ve öteki sıhhat sorunlarının varlığına bağlı olarak değişmiş olur. Genel hatlarıyla, kardiyovasküler hastalığı olan kişilerin hayat beklentisi, hastalığı olmayan kişilere bakılırsa daha kısadır. Sadece, kardiyovasküler hastalığı olan kişilerin hayat beklentilerini iyileştirmek için sıhhatli beslenme, tertipli egzersiz yapma ve stresi idare etme şeklinde yapabileceği birçok şey vardır.

Aşağıdaki tabloda değişik tipte kardiyovasküler hastalığı olan kişilerin hayat beklentilerine ilişik genel bir bakış sunulmaktadır.

Kardiyovasküler Rahatsızlık Türü	Hayat Beklentisi
Koroner arter hastalığı	8 ila 10 sene
Kalp yetmezliği	5 ila 7 sene
Nüzul	5 ila 7 sene
Periferik arter hastalığı	5 ila 7 sene

Bunların yalnızca genel tahminler bulunduğunu belirtmek önemlidir. Kardiyovasküler hastalığı olan bir ferdin reel hayat beklentisi, yaş, genel sıhhat durumu ve hastalığının ciddiyeti şeklinde bir takım faktöre bağlı olacaktır.

Kalp damar hastalığı olan kişiler, hayat beklentileri ve bunu iyileştirmek için neler yapabilecekleri hikayesinde doktorlarıyla konuşmalıdırlar.

S: Kalp-damar hastalıklarının emareleri nedir?

A: Kardiyovasküler hastalığın emareleri hastalığın türüne bakılırsa değişebilir. Birtakım yaygın emareler içinde göğüs ağrısı, soluk darlığı ve bitkinlik bulunur.

S: Kalp-damar hastalıklarının sebepleri nedir?

A: Kardiyovasküler hastalığın sebepleri kompleks ve çeşitlidir. En yaygın risk faktörlerinden bazıları yüksek kan basıncı, yüksek kolesterol, sigara ve diyabettir.

S: Kalp-damar hastalıklarını önlemek için ne yapabilirim?

A: Sıhhatli bir rejim yapmak, tertipli egzersiz yapmak ve kilonuzu tedvir etmek şeklinde kardiyovasküler rahatsızlıkları önlemeye destek olmak için yapabileceğiniz birçok şey vardır. Ek olarak sigarayı bırakarak ve kan basıncınızı ve kolesterol seviyelerinizi yöneterek kardiyovasküler rahatsızlık riskinizi azaltabilirsiniz.